Cash-beheer: wat is uw behoefte aan werkkapitaal?

Werkkapitaal: het geld dat u nodig hebt om uw bedrijf te doen draaien. Maar hoe bepaalt u precies uw behoefte aan werkkapitaal? Hoe kunt u dit berekenen? En welke factoren beïnvloeden die nood? Professor Guy Parmentier geeft ons uitleg.

Guy Parmentier, bedrijfsrevisor en gastdocent aan onder meer de Universiteit Maastricht en de Karel De Grote-Hogeschool in Gent, omschrijft de werkkapitaalbehoefte als het kapitaal dat u nodig heeft om uw bedrijfsactiviteiten te financieren. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van leveranciers, van salarissen, het aanvullen van de voorraden, enz. In boekhoudkundige termen betekent dit het verschil tussen de vlottende activa (voorraden, vorderingen op korte termijn en overlopende rekeningen) en de vlottende passiva (crediteuren en andere schulden op korte termijn).

Directe indicator van de waarde van uw bedrijf         

Het zal duidelijk zijn dat de behoefte aan werkkapitaal nogal verschilt van onderneming tot onderneming  en van sector tot sector. Bij een consultancybureau zal die behoefte heel wat lager liggen dan bij een groothandel in wijnen, die een enorme voorraad flessen in zijn magazijn heeft leggen. Een onderneming met twintig personeelsleden moet salarissen betalen, en heeft dus meer werkkapitaal nodig dan een eenmanszaak, enz.

Voor elk bedrijf echter, in welke sector het ook actief is, is de behoefte aan werkkapitaal een indicator van de financiële toestand van de onderneming. Als de cash flow daalt, zal de behoefte aan werkkapitaal stijgen, waardoor de waarde van de onderneming er vaak op achteruit gaat. De behoefte aan het werkkapitaal vertelt dus iets over de financiële gezondheid van een onderneming, haar cash flow en haar waarde.

Voor een ondernemer is het daarbij belangrijk om een goede balans te vinden. Te weinig werkkapitaal hebben, is geen gewenst scenario, want dan kan het bedrijf zijn verplichtingen niet naleven en dreigt het faillissement. Te veel werkkapitaal is ook niet goed. Dit geld staat immers niet op een rekening, het zit “vast” in voorraden, machines, bestellingen in uitvoering, vorderingen en zo verder.  Het brengt dus ook geen rente op en kan ook niet in groei geïnvesteerd worden. Als bedrijfsleider “kost” het u dus alleen maar centen.

Bedrijven proberen dit voorraad-probleem op allerlei manieren op te lossen. Door “just-in-time”-leveringen bijvoorbeeld: een autofabriek heeft geen voorraad velgen, zetels en stuurwielen, maar laat die door toeleveranciers in de fabriek aankomen, exact op het moment dat de wagen gebouwd wordt. Of door voorraden voor een groot stuk in de winkel zelf te leggen, zoals bij MediaMarkt bijvoorbeeld. Bij IKEA is het magazijn dan weer een integraal onderdeel van elke winkel.

Druk op het werkkapitaal

Er is tegenwoordig ook een voortdurende druk op het behoefte aan werkkapitaal. Debiteuren betalen later, voorraden roteren trager en crediteuren korten hun betalingstermijnen in. De behoefte aan werkkapitaal wordt daardoor snel groter. Dat behoefte moet uiteraard ook op een of andere manier gefinancierd worden, terwijl banken almaar kritischer worden. Dat is soms een explosieve cocktail.

Wat die banken betreft: het is geen goed idee om uw behoefte aan werkkapitaal met een kaskrediet op korte termijn te financieren omdat deze behoefte immers over lange termijn speelt. Stel dat u een fabrikant bent van werktuigen en u heeft een grote voorraad aan inox in uw magazijn. Als de waarde van inox op de wereldmarkt plots daalt, zal dat een negatieve impact hebben over de waarde van uw voorraden. Daardoor zullen uw financiële ratio’s mee naar beneden gesleurd worden. Voor de banken is dat vaak een signaal om hun kredietverlening aan uw bedrijf onder de loep te nemen en zelfs af te sluiten. Als uw behoefte aan werkkapitaal door korte termijn krediet gefinanciëerd wordt, is het het einde van het verhaal: uw bedrijf kan niet meer de nodige middelen vinden om haar dagelijkse activiteiten te financieren. Zo’n situatie leidt zeer snel tot een faillissement.

Cash flow gevraagd      

De rol van de ondernemer zelf in heel dit verhaal is uiteraard ook niet onbelangrijk. Hij heeft de behoefte aan werkkapitaal wel in zekere mate in de hand door er voor te zorgen dat er voldoende cash flow in de onderneming is. De klanten op tijd laten betalen en de voorraden goed beheren, zijn daarbij levensnoodzakelijk. Hoe meer voorraden er in uw magazijn liggen, hoe langer het natuurlijk duurt vooraleer u deze ten gelde kunt maken. U kunt bijvoorbeeld ook met uw leveranciers afspreken dat u ze wat later betaalt. Dat is echter een methode waar u best voorzichtig mee omspringt. Het is niet de bedoeling dat u gaten met gaten gaat vullen en het zal ook niet bevorderlijk zijn voor de relatie met uw leverancier.

Wat te doen?

Voor elk bedrijf is de behoefte aan werkkapitaal anders en moet deze anders voldaan worden. Eén mogelijkheid is het extern financieren van werkkapitaal, maar daar zal dan uiteraard een bepaald vergoeding (lees: rente) voor betaald moeten worden. U kunt ook zelf uw behoefte aan werkkapitaal verlagen door bijvoorbeeld in de kosten te snijden en uw voorraden zo veel mogelijk in te perken. Goede afspraken maken met uw leveranciers (om, binnen de perken, zo laat mogelijk te mogen betalen) is ook een mogelijk.

Een andere oplossing zit hem in een deugdelijk debiteurenbeheer en het streng opvolgen van uw uitstaande vorderingen. Die facturen kunt u natuurlijk ook verkopen via Edebex. Ook Guy Parmentier is met deze methode vertrouwd. “Dat zorgt zeker voor een snelle cash-injectie om aan werkkapitaal te geraken”, besluit hij.